प्युठान,१३ चैत स्वास्थ्य कार्यालय प्युठानले ऐरावती गाउँपालिकामा काम गर्ने स्वास्थ्य स्वयंमसेविकाका लागि ५ दिने पूर्नताजगी तालिम सञ्चालन गरेको छ । गाउँपालिकामा नयाँ नियुक्ति भएका तथा पूराना स्वयंमसेविकाका लागि तालिम दिईएको स्वास्थ्य कार्यालय प्युठानका प्रमुख विशाल सुबेदीले बताए । समुदाय स्तरमा सञ्चालन हुने बाल स्वास्थ्य, मातृ स्वास्थ्य, रोग नियन्त्रण कार्यक्रम लगाएत स्वास्थ्य सम्बन्धि आनीवानी परिवर्तनमा स्थानिय स्वयंमसेविकाको महत्वपूर्ण भूमिका रहेको छ । उनीहरुलाई तालिममा यी विषयमा जानकारी गराउने कार्यालयका प्रमुख सुबेदीले बताए । २० जना स्वयंमसेविकालाई तालिम दिईएको उनले बताए । उनले भने,–‘ स्वयंमसेविकाका नयाँ कार्यक्रमका बारेमा जानकारी गराउन तालिमको आयोजना गरिएको हो ।’ त्यस्तै तालिममा सेविकाका काम, अधिकार र सूचकका विषयमा पनि सहजीकरण गरिने उनले बताए । तालिमको सहजीकरण स्वास्थ्य कार्यालय प्युठानका स्वास्थ्यकर्मी र गाउँपालिकाका स्वास्थ्यकर्मीले गर्ने सुबेदीले जानकारी गराए । तलिमको उद्घाटन सत्रमा गाउँपालिका उपाध्यक्ष बुद्धबहादुर बस्नेतले राज्यका अगुवाईमा राखिएका स्वयंमसेविकाले राम्रो काम गर्दै जानुपर्ने बताए । उनले भने,–‘सरकार सफल बनाउन स्वयंमसेविकाले आफ्नो काममा दृढ हुनुपर्छ । ’ गाउँपालिकाले स्वास्थ्य क्षेत्रका कार्यक्रमलाई प्राथमिकतामा राखेर अगाडी वढेको उनले बताए । स्वयंमसेविकाका लागि चाहिने आवश्यक तालिम, रकम र व्यवस्थापनमा गाउँपालिका प्रतिवद्ध भएको उनले जानकारी गराए । जिल्लामा ४ सय ४१ स्वयंमसेविका समुदायकेन्द्रित स्वास्थ्य कार्यक्रमको मूख्य खम्बा भनेकै महिला भएको स्वास्थ्य कार्यालय प्युठानका प्रमुख सुबेदीले बताए । उनले भने,–‘ जबसम्म महिलाको शशक्तिकरण गर्न सकिदैन तब सम्म स्वास्थ्यका सूचकहरुमा उपलब्धी हासिल गर्न सकिदैन । ’ जिल्लामा साविकका वडा अनुसार ४ सय ४१ स्वयंमसेविका रहेको सुवेदीले बताए । नेपाल सरकार स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले आर्थिक वर्ष ०४४÷०४५ सालदेखि महिला स्वास्थ्य स्वयंमसेविका कार्यक्रम सञ्चालनमा ल्याएको उनले बताए । उनले भने,–‘प्युठानमा पनि वडा अनुसार राखेको छौँ । ’ राज्यले स्वास्थ्य क्षेत्रमा लिएको उदेश्य पूरा गर्न स्वास्थ्य स्वयंमसेविकाको महत्वपूर्ण भूमिका रहेको उनले बताए । राज्यले स्वयंमसेविकाका लागि वार्षिक रुपमा भत्ता उपलब्ध गराउदै आएको छ । ऐरावती गाउँपालिकामा रहेका स्वास्थ्य स्वयंमसेविकाका लागि गाउँपालिकाबाट बार्षिक रुपमा खाजा भत्ता १२ हजार रुपिँया र स्वास्थ्य कार्यालयबाट पोषाक भत्ता रु ७ हजार ५ सय दिदै आएको गाउँपालिकाका स्वास्थ्य संयोजक कृष्णप्रसाद श्रेष्ठले जानकारी दिए ।

प्युठान । शनिवार बरौला बजार संगै खोला क्षेत्रमा सरसफाई गरिएको छ । ऐरावती गाउँपालिका प्युठानले स्थापना दिवसको अवसरमा सरसफाई कार्यक्रम गरेको हो । ०७३ चैत २ गतेदेखि गाउँपालिकाको वडा नंम्बर २ बरौला ददेरीपाटामा कार्यालय सञ्चालन भई सेवा सुचारु गरेको छ ।

शनिवार बजार संगै सरसफाई कार्यक्रम गरिएको प्रमुख प्रशासकिय अधिकृत अर्जुन सेन ओलीले बताए । गाउँपालिकाका अध्यक्ष नबील विक्रम शाहको नेतृत्वमा भएको सरसफाई कार्यक्रममा उपाध्यक्ष बुद्ध बहादुर बस्नेत, प्रमुख प्रशासकिय अधिकृत अर्जुन सेन ओली, कार्यालयका कर्मचारी, शिक्षक, विद्यार्थी, राजनीतिक दलका प्रतिनिधि, स्थानियबासी, नेपाल प्रहरीको उपस्थितीमा सरसफाई गरिएको हो । स्थानिय सरकारको जिम्मेवारी र दायित्व धेरै छन्, हामीले स्थानिय तहबाट सेवा सुचारु गर्दै गर्दा व्यवस्थापिका, कार्यपालिका र न्यायीक सेवालाई संगसंगै अगाडी वढाउनुपरेको गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष बुद्ध बहादुर बस्नेतले बताए । यसमा सबै तहका सरोकारवालाको साथ र सहयोग मिलेको छ ,उनले भने,–‘सबैको साथ पाउँदा हामी खुसी छौँ । ’ साथै स्थापना दिवसको अवसर पारेर बरौला बजार क्षेत्रको सरसफाईमा जुटेको उनले बताए । सरसफाई कार्यक्रममा स्थानियको सहभागीताले खुसी भएको उनले बताए । हामीलाई मानव जीवन जीउनका लागि पर्यावरण्ीय दृष्टिले ज्यादै संवेदनशील भएको छ । वातावरण संरक्षण पहिलो चुनौती देखिन्छ, उनले भने,–‘ वातावरणीय संमवद्धन गर्न हामी सबैको दायित्व हो ।’ पर्यावरण संरक्षण र प्रदुषण नियन्त्रण गर्न जरुरी रहेको उनले बताए । गाउँपालिका भित्रका वडा कार्यालयले पनि वडा अध्यक्षको नेतृत्वमा वडा कार्यालय वरिपरि संगै बाटो, गाउँहरुमा सरसफाई गरेको पालिकाले जनाएको छ । 

प्यूठान फागुन २२ बर्षैदेखि खानेपानीको समस्या झेल्दै आएका ऐरावती गाउँपालिका ६ उदिकबासीको घरघरमा पानीको धारा जडान भएपछि उनीहरुको दैनिक फेरिएको छ । झिमरुक खोलाको दुषित पानी पिउन बाध्य भएका उदिकवासीहरुको लिफ्टबाट प्रबिधीबाट घरघरमा पानीका धारा आएपछि हर्षित भएका छन् । पश्चिम नेपाल ग्रामिण खानेपानी तथा सरसफाई दोस्रो चरण र ऐरावती गाउँपालिकाको आर्थिक सहयोगमा गाउँमा खानेपानी आयोजना समपन्न भएको ऐरावती गाउँपालिकाका वास संयोजक श्रीधर भट्टराईले जानकारी दिए । पश्चिम नेपाल खानेपानी ग्रामिण खानेपानी तथा सरसफाई परियोजना दोस्रो चरणको ३९ लाख ८२ हजार ८ सय ३५ र ऐरावती ऐरावती गाउँपालिकाको ६ लाख ११ हजार ७ सय ७३ रुपैया र स्थानीयको करिब १५ लाख वरावरको जनश्रमदान गरी कुल ६० लाख ९४ हजार ६ सय ८ रुपैयाको लागतमा खानेपानी आयोजना सम्पन्न भएको हो । खानेपानी आयोजनाबाट उदिकका ५४ घरधुरीका करिब ३ सय परिवार लाभान्वित भएका छन् । झिमरुक खोलाबाट लिफ्टीङ गरेर गाउँमा पानी ल्याएको ऐरावती गाउँपालिकाका अध्यक्ष नबिल बिक्रम शाहले बताए । ‘गाउँपाििलकाको एक घर एक धारा अभियान अनुसार उदिकमा खानेपानी आयोजना सम्पन्न गरेका छौँ’ ऐरावती गाउँपालिकाका अध्यक्ष नबिल बिक्रम शाहले भने,‘गाउँमा पानी आएपछि उदिकको वर्षैदेखिको समस्या समाधान भएको छ ।’ उदिकका स्थानीयले घण्टै लगाएर झिमरुक खोलाको दुषित पानी पिउने गरेका थिए । गाउँ नजिकै भएको पानीको मुहान विभिन्न कारणले सुकेपछि त्यहाँका स्थानीय खोलाको पानी पिउन बाध्य भएका थिए । गाउँमा लिफ्ट प्रबिधीबाट घरघरमा पानीका धारा आएपछि खोलाको दुषित पानी पिउनुपर्ने बाध्यता अन्त्य भएको उपभोक्ता समितिका कोषाध्यक्ष राधा खत्रीले बताईन् । ‘गाउँमा जथाभाबि सडक खनेपछि पानीको समस्या भएको थियो तर घरमै धारा आएपछि समस्या अन्त्य भएको छ’ उनले भनिन् । तरकारी खेती उदिकवासी ऐरावती गाउपालिका ६ उदिकका स्थानीयको घरघरमा पानीका धारा आएपछि गाउँको मुहार फेरिएको छ । गाउँमा पानीको समस्या हुदाँ जमिन बाझै थिए । उनीहरुले तरकारी तथा अन्य सामान बजारबाटै किनेर ल्याउने गर्थे तर अहिले सबैले बारीभरी तरकारी खेती गरेका छन । गाउँमा पानी आएसगै स्थानीयले तरकारी खेती गरि दैनिकीमा परिर्वतन ल्याएको स्थानीय सरस्वता आचार्यले बताइन् । ‘अहिले सबैले तरकारी खेती गरेका छन्’ उनले भनिन्,‘गाउँमा पानी आएसगै उदिकबासीको आयआर्जनको बाटो तरकारी खेती बनेको छ ।’ उदिकवासीले अहिले मौसमी तथा बेमौसमी तरकारी खेती गर्दै आएका छन् । गाउँमा तरकारी खेती हुन थालेपछि स्थानीयहरु स्वरोजगार बन्न थालेका छन् ।